​طبیعت روستای فُشتَنق

​​

طبیعت روستای فُشتَنق

​کلاته و باغهای موسوم به صَفَرقَدَر

​​

کلاته و باغهای موسوم به صَفَرقَدَر

​

جلوه ای از آمیزش رنگهای طبیعی

( شرق روستای فشتنق - حوالی جاده روستای زردکوهی )

​​

جلوه ای از آمیزش رنگهای طبیعی

( شرق روستای فشتنق - حوالی جاده روستای زردکوهی )

​

​

دیباچه ای بر تبار شناسی واژه دیو

با توجه به استقرار سازه چهارطاقی دوران ساسانیان در روستای فشتنق

که در زبان محاوره اهالی روستا به خانه دیو معروف است

( خانه دیو = خانه خدا)

مفهوم ديو در طول تاريخ با فرازها و فرودهاي فراواني روبه رو بوده است،

چنانچه زماني درمقام خدايان پرستش ميشده

و طي دوراني بس طولاني به مثابة اهريمن و شيطان درآمدهاند

و تمامي جلوه هاي زشت و پليد به آنها نسبت داده شده است.

در فارسي ميانه،

ديو و اهريمن در كنار هم قرار گرفته اند

و به تدريج ديو همچون اهريمن تلقي شده است.

ازسويي ديگر در بخشي از روايتها و باورهاي مردميِ بازمانده از دوره هاي كهن،

ديوان همچون مردمان معرفي شده اند

و هيچ ويژگي غيرطبيعي ميان آنها و انسانها ديده نميشود.

نزد ايرانيانِ پيش از زردشت، ديوان مقدس بودند

و در كنار ايزدان ديگر پرستش مي شدند.

به تدريج و به ويژه در زمان تجلي آيين مزديسنا،

ديوها از جايگاه پرستش نزول كردند

و همچون آفريدگان اهريمن پنداشته شدند؛

اما در سنت هندي به ويژه در وداها، ديوها جايگاه خود را حفظ كردند.

از اينرو در اوستا ، ديو به عنوان خداي بد و اهريمن قلمداد میشود

و در فرهنگ زبانی سنسكريت : دوه به معناي خداي خوب است

كه مورد پرستش قرار ميگيرد.

برخی محققین و نظریه پردازان

ديوان را وابسته به آيين مهر و میترایی و آنها را همچون مهر، ناهيد

و ديگر فرشتگاني میدانند

كه بعدها توسط زردشت طرد شده اند.

واژة ديو در اصل براي نشان دادن ایزدانِ فروغ و روشنايي به كار ميرفته

كه تا مدتها در مناطق شرقي فلات ايران پرستيده ميشدند.

از اينرو، به پرستندگان ديوان، ديويسان يا ديويسنا گفته شد.

با گسترش آيين زردشت ،

ديوان به عنوان خداهایی كه از دشمنان حمايت ميكنند، شناخته شدند

و زردشت آنها را عناصر و نيروهاي جهان بدي و ناپاكي معرفي كرد.

از اينرو، ديوان به اهريمن پيوستند و درنتيجه، واژة ديو از معناي خدایی تهي شد

و به عنوان موجودي خبيث كه آفریده اهريمن است، به كار رفت.

دیو یکی از واژه های کهن و قدمت آن به دوران آریاییان می رسد.

دیوان گروهی از پروردگاران و خداهای آریائی بوده اند.

پس از جدائی ایرانیان از هندوان و ظهور زرتشت ،

پروردگاران مشترک قدیم یعنی دیوها که مورد پرستش هندوان بودند،

نزد ایرانیان گمراه کنندگان و شیاطین خوانده شدند.

چنانکه در آئین مزدیسنا کلاً به مردم بدمنش هم اطلاق می شود.

واژه دیو در اوستا به صورت دَئوَ و در زبان پهلوی : دِو

و در فارسی : دیو گفته می شود.

در زبان هند باستان دِوَ یا دَئوه به معنی فروغ و روشنائی و نام خداست.

اشتقاق این واژه در میان اقوام آریائی نیز معنی خدا دارد .

و در دین هندوئیسم به معنی خدا و الوهیت است.

در اسطوره آفرینش آمده است که

پس از آنکه اهورامزدا دست به آفرینش جهان مینوی و مادی زد

و امشاسپندان و ایزدان و فروهرها پدید آمدند،

اهریمن هم بیکار ننشست و دست به آفرینش جهان بدی زد

و در برابر امشاسپندان، کماریکان و در برابر ایزدان، دیوان را پدید آورد.

به این ترتیب در برابر هر ایزدی و در برابر خدایان ، دیوی به کار گمارده شد.

و تعداد و شمار دیوان را مانند ایزدان بسیار می نویسند.

مثل خدای باران : دیو کم آبی

خدای راستی : دیو کژی و دروغ

خدای روشنایی : دیو تاریکی

خدای انصاف : دیو خودخواهی

و ...................

دیو = خدا - شیطان -

فارسی میانه = از زبانهای کهن ایرانی است

ایزدان = خدایان - پروردگاران - الهه و رب النوعها

امشاسپندان = از صفان خداوند و اهورامزداست

مزدیسنا = مجموع فرامین و دستورهای زرتشت

وداها = دانش و حکمت در فرهنگ قدیم آریائیهای هند

اوستا = دانش و حکمت در فرهنگ قدیم آریائیهای ایران

سنسکریت = نام زبان کهن و قدیمی هندوستان

هندوئیسم = آیین قدیم مردمان هند

فَرَوَهَر = جوهر حیات و جاودانگی و فناناپذیری روح

​

چشم اندازی از طبیعت روستای فُشتَنق

چشم اندازی از طبیعت روستای فُشتَنق

سنت کهن

اضافه کردن خاک سفید در شیره انگور

دستاورد علمی و تجربی نیاکان در روستای فُشتَنق

اما نکته قابل توجه در این سنت کهن، استفاده از نوعی خاک در تهیه شیره انگور است، خاکی سفید یا شیری رنگ که از دل کوهها و تپه ها بدست می آید .

این خاک را گذشتگان این مرز و بوم به صورت تجربی از دل کوه به دست آورده‌اند و به دلیل دارا بودن مقداری آهک در خاک شیره، تمامی املاح و ناخالصی‌های آب انگور را می‌گیرد و آبی زلال برای تهیه شیره تحویل می‌دهد.

خاک شیره خاکی قلیایی بوده و برای خنثی کردن اسیدیته آب انگور باید استفاده شود، چرا که محیط اسیدی باعث رشد و فعالیت باکتری‌ها می‌شود و در فرآیند تولید شیره پس از شستشو و آب‌گیری،

برای جدا کردن ناخالصی‌های آب انگور مقداری خاک شیره اضافه می‌کنند که این خاک با خاصیت قلیایی، حاوی املاح معدنی همچون کلسیم، منیزیم، سدیم، منگنز، آهن، مس و روی است و آب انگور که خاصیت اسیدی دارد، چنانچه خنثی نشود، موجب ترش شدن شیره انگور می‌شود.

خاک شیره همچنین موجب ته نشینی سریع املاح جامد مانند تفاله انگور شده و به آب انگور شفافیت می‌دهد،

وجود کربنات کلسیم (آهک) که یک ماده ضد عفونی کننده است، موجب حذف باکتری‌ها و آنزیم‌های مضر شده و در حین حرارت باکتری‌ها و کپک‌های مضر را از بین می‌برد.

خاک شیره به نوعی ضد عفونی کننده آب انگور است

پس از اینکه آب انگور گرفته شد، به میزان لازم خاک شیره را اضافه می‌کنند و شب تا صبح نگه می‌دارند تا املاح آن گرفته شود و صبح روز بعد آب زلال انگور را جدا کرده و برای پخت روی آتش قرار می‌دهند

موقعیت جغرافیایی خاک مربوطه

در حوالی قسمت غربی کلاته آبجنگ است

و چنانچه حرکت از سمت و مبدا روستا را نظر بگیریم در سمت چپ

و پشت یک تپه کوچک خاکی و نرسیده به کلاته مذکور است .